Aktuelnosti

24. February 2025.

Kulturno dobro od velikog značaja

Srpska pravoslavna crkva u Ratkovu posvećena Svetom ratniku Georgiju utvrđena je davne 1950. godine za nepokretno kulturno dobro i kategorisana kao spomenik kulture od velikog značaja.

U pitanju je hram podignut u drugoj polovini 18. veka, čija unutrašnjost, odnosno oltarska pregrada razvijenog programa, predstavlja jedno od poslednjih slikarskih ostvarenja Jakova Orfelina, a ikonostas sa 38 ikona završen je 1972. u maniru uzdržanog baroka, umirenih formi, mekog crteža i rokajno rasvetljenog kolorita.

Laboratorija za ispitivanje materijala u kulturnom nasleđu, Katedre za inženjerstvo materijala Tehnološkog fakulteta u Novom Sadu izvršila je ispitivačke radove na crkvi i 2023. godine dostavila izveštaj Pokrajinskom zavodu za zaštitu spomenika kulture, Petrovaradin, nakon čega je donet zaključak da je neophodna obnova zvonika i fasada, po postavljenom protokolu.

U julu 2024. godine otpočeti su konzervatorsko-restauratorski radovi na zvoniku i fasadama, prema uslovima i uz stručni konzervatorski nadzor Pokrajinskog zavoda za zaštitu spomenika kulture, Petrovaradin.
Fotografija : Marija Erdelji











14. March 2025.

“Crna sam, ali sam lepa” (Pesma nad pesmama)

Jedan od retkih primeraka kipa Crne Bogorodice nalazi se u rimokatoličkoj crkvi Uznesenja Marijinog u Apatinu, koja je kao kulturno dobro, u nadležnosti […]

10. March 2025.

Spajajući vek sa vekom

Arhitekta Slobodan Jovanović (1937-2011) bio je zaposlen u Pokrajinskom zavodu za zaštitu spomenika kulture od 1965. do 1977. godine. […]

4. March 2025.

Krov na kući baronice velikog srca

Zgrada zadužbine baronice Jović zajedno sa Gradskom kućom u Bečeju predstavlja sedište opštinske uprave Bečej. Pokrajinski zavod za zaštitu spomenika kulture završio je […]

24. February 2025.

Kulturno dobro od velikog značaja

Srpska pravoslavna crkva u Ratkovu posvećena Svetom ratniku Georgiju utvrđena je davne 1950. godine za […]

19. February 2025.

Sporazum sa Eparhijom pakračko-slavonskom

Pokrajinski zavod za zaštitu spomenika kulture Petrovaradin potpisao je sa Eparhijom pakračko-slavonskom Sporazum o poslovno–tehničkoj saradnji na očuvanju […]

13. February 2025.

Pronađeno u Novom Sadu

Pokrajinski zavod za zaštitu spomenika kulture je, u periodu od 19.2.2024. do 06.3.2024, izveo zaštitna arheološka istraživanja u Novom Sadu, zapadno od crkvene porte […]

11. February 2025.

Grnčar iz 4. veka

Na arheološkom lokalitetu u Zmajevu u Bačkoj, prilikom zaštitnih arheoloških istraživanja 2023. godine, otkriveno je naselje iz 4. veka n.e.. U jednoj od ukopanih jama, koja je služila za čuvanje namirnica, pronađena je […]

4. February 2025.

Izuzetan Značaj

O hramu Uspenja Presvete Bogorodice u Čakovu, koji je utvrđen za kulturno dobro od izuzetnog značaja, već smo pisali. Ikonostas ovog spomenika kulture zahvatio je požar 2005. godine, a konzervatori Zavoda od 2022. rade na […]

31. January 2025.

Majstori iz senke

Pokrajinski zavod za zaštitu spomenika kulture, Petrovaradin poseduje kompletnu radionicu za rad na umetničkim predmetima na drvenom nosiocu, a u njoj majstore iz senke. Posao stolara koji se bave konzervacijom i restauracijom kulturnih dobara izuzetno je delikatan i kompleksan, a sofisticiranost njihovih zadataka došla je do izražaja i u […]

27. January 2025.

Ovo je najstarija kuća u Bačkom Petrovcu

Zgrada predstavlja primer narodne arhitekture od početka naseljavanja Slovaka u Bačkom Petrovcu, a njen prvobitni vlasnik bio je siromašni seljak Pažo Kočiš. Izgrađena je od nabijene gline, delimično ukopana u zemlju, s krovom pokrivenim trskom. Danas je ova zgrada opremljena kao etno kuća, a pored originalne zgrade […]

23. January 2025.

Kaštel Sečen

Sagrađen 1795, kao rezidencijalni plemićki objekat za porodicu Sečen (Szécsen) od strane grofa Karolja Sečena, ovaj dvorac je jedan od retkih sačuvanih u gotovo izvornom obliku. Stilski predstavlja mešavinu baroka i klasične arhitekture. Jednostavne je pravougaone osnove, sa simetrično organizovanom uličnom fasadom koja je naglašena terasom sa kovanom ogradom, bočnim svedenim fasadama i zadnjom, dekorativno naglašenom […]

20. January 2025.

U Savinom selu nalazi se ona

U Savinom Selu, na teritoriji Opštine Vrbas, u ulici Maršala Tita, nalazi se vila, odnosno zgrada seoske ambulante, izuzetan primer secesijske građevine sa početka 20. veka. Sačuvanih fasada u njihovoj punoj dekorativnosti sačinjenoj od geometrijskih i stilizovanih floralnih ornamenata, sačuvanog unutrašnjeg rasporeda i materijalizacije, ona odiše svečanim i velelepnim izgledom, koji se danas […]

16. January 2025.

XXXVIII izdanje Građe za proučavanje spomenika kulture

Novo izdanje Građe za proučavanje spomenika kulture br. XXXVII izašlo je iz štampe krajem decembra 2024. godine. Inspiracija za korice dolazi iz rada Bojana Kojičića „Prilog biografiji inženjera Franca Pelcla i njegovi projekti u Velikom Bečkereku (Zrenjaninu)“ i na njima su prikazani […]

7. January 2025.

Šumanović ponovo u Zavodu

Na bazi Ugovora između Pokrajinskog zavoda za zaštitu spomenika kulture, Petrovaradin i Galerije slika „Sava Šumanović” iz Šida, izvedeni su kompletni konzervatarsko-restauratorski radovi na […]

4. January 2025.

U Kasini

Konzervarori Pokrajinskog zavoda za zaštitu spomenika kulture Petrovaradin izveli su konzervatorsko-restauratorske radove na slici „U Kasini“ Milana Konjovića. Radovi su obuhvatili kompletan tretman lica i poleđine slike, kao i zamenu nosećeg rama. Ugovorom između Zavoda i […]

19. December 2024.

Otvaranje izložbe projekta ,,Učini nešto za nasleđe“

18 . decembra u 12.00, otvorena je izložba projekta „Učini nešto za nasleđe“ u Gimnaziji i stručnoj školi „Nikola Tesla“, Apatin. Projekat je realizovan od strane PZZZSK, uz podršku Ministarstva Kulture i u saradnji sa Gimnazijom i stručnom školom „Nikola Tesla“ iz Apatina i Gimnazijom „Veljko Petrović“ iz Sombora. „Ovim projektom trudili smo se da animiramo mlade da se uz podršku […]

13. December 2024.

Restaurirana ikona Svetog Nikole zbirke Eparhije pakračko slavonske Srpske pravoslavne crkve

Tokom 2024. godine Zavod je nastavio realizaciju projekta Konzervacije i restauracije zbirke ikona i ikonostasa Eparhije pakračko slavonske Srpske pravoslavne crkve, u okviru kojeg je restaurirana i ikona Sveti Nikola, delo od izuzetnog značaja, rad poznatog slikara Arsenija Teodorovića. Ikona potiče iz 1800. godine sa ikonostasa […]

9. December 2024.

Poseta konzervatorsko – restauratorskim radovima zbirke iz depoa Vladičanskog dvora u Pakracu

V .d . direktora Pokrajinskog zavoda, dr Vladimir Kubet posetio je konzervatorsko – restauratorske radove na ikoni Sv. Nikole iz parohijske crkve Sv. Ilije i početak radova na ikonostasnom krstu – Raspeće Hristovo iz parohijske crkve Orahovica. Tokom meseca decembra deo konzervatora Pokrajinskog zavoda boravi na terenu […]

6. December 2024.

Poseta manastiru Orahovica

Jedna od najznačajnijih srpskih pravoslavnih svetinja je manastir Orahovica sa crkvom posvećenom Sv. Nikoli. Manastir potiče iz 16. veka i nalazi se u Slavoniji, na obroncima planina Papuk i Krndije, ušuškan duboko u šumi. V .d . direktora Pokrajinskog Zavoda, dr Vladimir Kubet je obišao ekipu konzervatora […]

5. December 2024.

Apatinski Prozori

Deo projekta „Učini nešto za nasleđe“ bile su radionice na kojima su se učenici upoznali sa pristupom, proučavanjem i obnovom graditeljskog nasleđa kroz aktivno učestvovanje u primeni restauratorskih metoda – restauracija i konzervacija jednog originalnog prozora skinutog sa Gradske kuće u Apatinu. Za potrebe projekta […]

3. December 2024.

Održana sednica počasnog odbora za obeležavanje 180. godišnjice Srpske čitaonice „Laza Kostić“

Počasni odbor za obeležavanje 180. godišnjice od osnivanja Srpske čitaonice „Laza Kostić“ u Somboru, održao je juče sednicu posvećenu planiranju manifestacija povodom obeležavanja ovog značajnog jubileja. Tokom sednice utvrđeni su […]

28. November 2024.

Predlog za zaštitu

U Svetozaru Miletiću, nekada bunjevačkom, plemićkom nemeškom selu, uz crkvu je vrlo rano formirana kalvarija kao kultno mesto. Kao jedan od arhitektonskih simbola sela Svetozar Miletić (nekada Lemeš Miletića), ova kalvarija sa štacijama i kapelom posvećenom Gospi od milosrđa, koja se nalazi na groblju, na uzvišici nedaleko od seoske crkve, predstavlja jedinstveno arhitektonsko rešenje i […]

26. November 2024.

Mere zaštite za objekte u Apatinu

Prilikom revizije podataka iz Studije zaštite kulturnih dobara „Centar Apatina”, konzervatori Pokrajinskog zavoda za zaštitu spomenika kulture su izvršili terenski obilazak uličnih poteza koji predmetna Studija obuhvata. Prostorna kulturno-istorijska celina „Centar Apatina” utvrđena je […]

23. November 2024.

Srednjoškolci na delu

U radionici Gimnazije i stručne škole „Nikola Tesla“ u Apatinu, Zavod je započeo drugu aktivnost u okviru projekta „Učini nešto za nasleđe“. Učenici trećeg razreda, smera Arhitektonski tehničar, obavili su dogovore sa našim konzervatorima i izvršili pripreme […]

22. November 2024.

Crkva Prenosa moštiju Sv. Nikole u Kaću

Konzervatori Pokrajinskog zavoda za zaštitu spomenika kulture, Petrovaradin i v.d.direktora dr Vladimir Kubet, zajedno sa sveštenstvom Eparhije bačke, obišli su danas crkvu Prenosa moštiju Sv. Nikole u Kaću. U fokusu posete bilo je utvrđivanje trenutnog stanja enterijera […]

17. April 2024.

Završetak obnove Patrijaršijskog dvora u Sremskim Karlovcima

U Sremskim Karlovcima privedeni su kraju radovi na obnovi fasade Patrijaršijskog dvora, monumentalnog dela arhitekte Vladimira Nikolića građenog u periodu 1892 – 1895. koji uz Sabornu crkvu dominira centralnim gradskim trgom. Tokom četiri godine, koliko je trajala obnova blizu 5.000 metara kvadratnih bogato dekorisanih fasada, radove su izvodili brojni vajari, fasaderi, zidari i stolari. Restaurirane […]

22. December 2023.

NA OBALI DUNAVA – SREDNJOVEKOVNO NASELJE

Arheolozi Pokrajinskog zavoda za zaštitu spomenika kulture, Petrovaradin vršili su arheološka iskopavanja lokaliteta Ciglana Stražilovo, u cilju istraživanja i dokumentovanja arheoloških nalaza na prostoru predviđenom za širenje iskopa gline. Na obali Dunava, na zaravnjenom platou, istraženi su periferni delovi naselja iz perioda poznog srednjeg veka, čiji se centralni deo nalazi izvan našeg istražnog prostora. Iskopavanja, […]

21. December 2023.

Autsajder

Kada je veličani i osporavani slikar Ilija Bašičević Bosilj (1895 – 1972) kolekciju svojih slika, tačnije dvesta osamdeset i sedam i oko pedeset slika drugih naivnih umetnika iz zemlje i sveta poklonio svom rodnom gradu Šidu, 1970. godine, nastao je Muzej naivne umetnosti „Ilijanum“. Uprkos brojnim preprekama na koje su Bosiljeva dela, kao i sam […]

21. December 2023.

ZAŠTITNA ARHEOLOŠKA ISKOPAVANJA NA TRASI BRZE PRUGE NOVI SAD – SUBOTICA

Arheološka ekipa Pokrajinskog zavoda za zaštitu spomenika kulture obavila je zaštitna arheološka iskopavanja na 8 arheoloških lokaliteta u opštini Vrbas, ugroženih izgradnjom brze pruge Novi Sad – Subotica, u periodu od decembra 2022. do septembra 2023. godine. Ukupna dužina svih lokaliteta iznosila je oko 5 km duž trase pruge, a ukupna površina na kojoj su […]

19. December 2023.

Konzervatori Pokrajinskog zavoda za zaštitu spomenika kulture

Konzervatori Pokrajinskog zavoda za zaštitu spomenika kulture, Petrovaradin sarađuju sa Galerijom slika „Sava Šumanović“ u Šidu od njenog osnivanja, 1952. godine. Krajem avgusta 2023. stručnjaci Zavoda radili su na konzervaciji i restauraciji šest Šumanovićevih slika iz različitih perioda njegovog stvaralaštva, svih šest slikanih tehnikom ulje na platnu. Kompletna restauracija obuhvatila je sve postupke, počevši od […]

19. December 2023.

Crkva Sv. Dimitrija u Dalju

Crkva Sv. Dimitrija u Dalju koja datira sa kraja 18. veka netaknuto je stajala do Drugog svetskog rata, kada je pretrpela najveća oštećenja. Jedna od glavnih tema diskusije, kada je daljska crkva u pitanju, je problem autentičnosti rasporeda ikona na ikonostasu. Tumačenje i definisanje izvornog položaja ikona je otežano zbog gubitka originalne drvene konstrukcije u […]

15. December 2023.

Konzervatorsko -restauratorski radovi na Kapeli Bogdana Dunđerskog u kompleksu dvorca Fantast

BOGDAN DUNĐERSKI I UROŠ PREDIĆ Kapela Bogdana Dunđerskog nalazi se u okviru kompleksa dvorca „Fantast“. 1920 . godine Bogdan je dobio dozvolu od administratora Karlovačke mitropolije, dr Georgija Letića, da uz dvorac podigne pravoslavnu kapelu u neovizantijskom stilu.Kao graditelja angažovao Josipa Krausa, a izradu ikona poverio je svom prijatelju Urošu Prediću, koji je naslikao 12 […]

15. December 2023.

SRBOBRANSKA OPŠTINA U NOVOM RUHU

Zgrada Skupštine Opštine Srbobran ili Varoška kuća, kako se nekad zvala, je zgrada koja definiše sam centar Srbobrana i ujedno predstavlja najlepši i najreprezentativniji objekat sekularne namene. Zgrada je, prema podacima prof. Subića , izgrađena 1874. godine za namenu koju i danas ima: da bude upravno sedište Srbobrana. Podignuta je u duhu istoricizma, sa četiri […]