Aktuelnosti

14. March 2025.

“Crna sam, ali sam lepa” (Pesma nad pesmama)

Jedan od retkih primeraka kipa Crne Bogorodice nalazi se u rimokatoličkoj crkvi Uznesenja Marijinog u Apatinu, koja je kao kulturno dobro, u nadležnosti Pokrajinskog zavoda za zaštitu spomenika kulture Petrovaradin.

Ova pokretnost izuzetne vrednosti načinjena u baroknom stilu, od crnog drveta – ebanovine, predstavlja Bogorodicu u stojećem, kontraposto, stavu sa malim Hristom u levoj i pozlaćenim skiptrom u desnoj ruci.

Neki od tumača smatraju da je ova vrsta kipova nastala u spomen na jedan stih iz biblijske „Pesme nad pesma“, koji glasi „Crna sam, ali sam lepa“, a drugi da je upravo zbog boje crna Bogorodica bila zaštitnica običnih ljudi, prljavih i pocrnelih od teškog rada na njivama. Iako je Bogorodica crna, nema negroidne elemente, već crte lica belkinje. Kult Crne Bogorodice prisutan je još od srednjeg veka u centralnoj Evropi i veliki deo vernika iz Češke, Austrije, Nemačke, Švajcarske tokom svog života makar jednom odu na hodočašće.

Legenda kaže da je nesvakidašnji kip, doselivši se u Bačku, sa sobom donela donela Nemica Magdalena Gerber. Kako su Nemci u hodočašća dolazili brodovima, svaki put kada bi brod pristajao kip je iznošen na obalu, ali nije mogao samstolno da stoji sve dok nije stigao do Apatina, gde je ostao u stojećem položaju. Iz tog razloga su hodočasnici odlučili da se u Apatinu nasele. Kip je, svakako, atraktivan svedok nemačke kolonizacije sredinom 18. veka, ali se ne zna pouzdano odakle je donet.

Crna Bogorodica je prvobitno bila situirana na oltarnom kamenu u staroj apatinskoj crkvi Uznesenja Marijinog (podignuta 1748. godine, a razgrađena neposredno pre katastrofalne poplave koja je usledila 1795. godine), da bi nakon podizanja novog sakralnog objekta (1798), bila preneta u njegovu unutrašnjost.
Fotografija : Marija Erdelji