Izdavaštvo

Početak rada na bogatoj izdavačkoj delatnosti Pokrajinskog zavoda za zaštitu spomenika kulture, kao važnog dela naše delatnosti, vezuje se za 1957. godinu i pokretanje naučno-stručnog časopisa pod nazivom „Građa za proučavanje spomenika kulture Vojvodine“. Ovaj godišnjak, nastao iz potrebe da se na jednom mestu prikupe i od zaborava sačuvaju istraživački prilozi i konzervatorski prikazi radova na spomeničkom fondu, učinio je pristupačnim javnosti vredan materijal za proučavanje dobara sa spomeničkim svojstvima i omogućio konzervatorima da na ovaj način prikažu rezultate svoga rada.

Publikacija i danas ima karakter izvorne „Građe“ sa istorijskim činjenicama, tehničkom i foto-dokumentacijom, a koncept sa poglavljima iz oblasti arheologije, arhitekture, slikarstva i primenjene umetnosti, knjižno-arhivskog materijala, istorije, etnologije, konzervacije spomenika, dokumentacije i pravne zaštite nije se menjao, ali je dopunjen i prilagođen duhu vremena. Vremenom su uvedene i nove rubrike: multidisciplinarni pristup u zaštiti kulturnih dobara, prikazi, industrijsko i tehničko nasleđe, te međunarodna saradnja u oblasti zaštite kulturnih dobara.

Prvo monografsko izdanje, nastalo kao rezultat rada zavodskih stručnjaka, bila je publikacija „Fruškogorski manastiri”, istoričara umetnosti Olivere Milanović Jović i Petra Momirovića. Knjiga je štampana 1963. godine , u skromnom „džepnom“ formatu i crno-belom koloritu. U potonjim godinama biće pod okriljem Zavoda publikovano više od 50 monografskih publikacija, koje pokrivaju različito kulturno nasleđe, sve sa idejom da se što više onoga čime Vojvodina može da se podiči publicistički pokrije i predstavi ne samo kulturnoj javnosti u Srbiji, već i onoj evropskoj i svetskoj. U tom cilju sve više zavodskih izdanja štampa se, ne samo sa sažetkom na engleskom ili nemačkom jeziku, već u potpunosti dvojezično. Osim bogatog spomeničkog nasleđa na teritoriji Vojvodine, kroz monografske publikacije obrađene su i teme koje se odnose na srpsko nasleđe van matice, na čijoj su obnovi učestvovali stručni timovi Zavoda.

Godine 2021. velikim monografskim izdanjem pod nazivom „Pokrajinski zavod za zaštitu spomenika kulture – prvih 70 godina“ obeleženo je sedam decenija postojanja. Zavod je u godini jubileja objavio i kultnu studiju akademika Dejana Medakovića (1922 - 2008) „Srpski slikari XVIII - XX veka; Likovi i dela”, jednu od onih temeljnih knjiga nacionalne kulture, koja se prvi put pojavila 1968. pod okriljem Matice srpske. Ovoga puta, publikovana u saradnji sa novosadskim „Prometejem”, izdata je u potpuno novom ruhu, jer je ne samo obogaćena vrhunskim reprodukcijama, nego je i izvorni tekst svojevremeno sam autor korigovao i dopunio.

Tokom decenija, Pokrajinski zavod je za svoju izdavačku delatnost dobio mnogobrojne nagrade i priznanja na sajmovima i manifestacijama u zemlji i inostranstvu.